Văn hóa đi đường cao tốc ở Việt Nam còn nhiều lệch lạc do một bộ phận lái xe tự cho mình biết luật nhưng thực tế là hiểu sai.
Cùng với sự phát triển của xã hội, hiện Việt Nam đã có hệ thống đường cao tốc với chất lượng tiêu chuẩn quốc tế. Thế nhưng, đáng buồn khi có một bộ phận nhỏ người tham gia giao thông lại không thể hiện được sự hiểu biết khi sử dụng đường cao tốc. Điều này gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông, đặc biệt là giao thông trên đường cao tốc, vốn không thể có sai sót dù chỉ một giây
Bài viết “Xe con đi lùi bị xe tải vò nát – ai đúng ai sai?” thu hút nhiều lượt bình luận và nhiều người biểu quyết. Đáng ngạc nhiên là có đến 19% người tham gia biểu quyết cho rằng lỗi ở cả tài xế xe con và xe tải. Trong bài “Xe đi sau phải tránh kể cả xe trước đi lùi” vận dụng luật vào tình huống này và xác định xe con là “chướng ngại vật”. Theo cách đó, tài xế xe tải phải tránh xe con. Và trong bài viết này, thì có 9% người biểu quyết cho rằng vận dụng này là đúng, nghĩa là lái xe tải có một phần lỗi cho không tránh xe con đi lùi. Tôi cho rằng cách hiểu này là chưa chính xác.
Có những điều luật thuộc phạm trù “mặc nhiên đúng/sai” trong giao thông. Ví dụ:
Xe đỗ bên đường, bất ngờ mở cửa xe, gây tai nạn cho xe cùng chiều đi tới. Luật xác định xe đỗ “mặc nhiên” là sai. Luật không cho rằng, tài xế xe đi tới cùng chiều phải quan sát và tránh “chướng ngại vật” là xe đỗ phía trước.
Vượt xe cùng chiều, ở đoạn đường cho phép lấn làn, đi sang bên làn ngược chiều (trong trường hợp đường giao thông chỉ có 2 làn): Nếu xe vượt va chạm với xe đi ngược chiều, xe vượt “mặc nhiên” sai hoàn toàn. Luật xác định, tuy rằng cho phép lấn sang làn giao thông ngược chiều, nhưng xe vượt phải có trách nhiệm đảm bảo toàn bộ quá trình vượt diễn ra an toàn. Nếu có bất cứ sự cố nào, thì xe vượt phải chịu trách nhiệm hoàn toàn.
Giao thông cùng chiều, nếu xe đi sau đâm vào xe đi trước, xe đi sau mặc nhiên sai hoàn toàn. Lưu ý: giao thông cùng chiều. Vế còn lại mặc nhiên đúng: Nếu giao thông cùng làn, xe đi trước đi lùi, mặc nhiên sai hoàn toàn vì đang phạm luật “đi sai làn qui định”. Như vậy, có thể thấy trong tình huống này, xe con “mặc nhiên” sai hoàn toàn vì đã lưu thông sai làn quy định.